Belangrijke personen

Omdat de geschiedenis van IJsland goed gedocumenteerd is, is betrekkelijk veel bekend over personen die in het verleden belangrijk zijn geweest. Erg belangrijk voor de IJslandse identiteit waren de Vikingen. Twee van de belangrijkste Vikingen bespreken we op aparte pagina's van deze website. Dat zijn de eerste kolonist die zich permanent in IJsland vestigde - Ingólfur Arnarson - en de eerste Europeaan die voet zette op Amerikaanse grond: Leifur Eiríksson.

Natuurlijk zijn er veel meer IJslanders belangrijk geweest voor de identiteit van het land. Bijvoorbeeld op politiek niveau, in de muziek of in de literatuur en poëzie.

Björk Guðmundsdóttir

Als er één IJslander is die buiten IJsland bekend is, dan is het wel Björk. Deze zangeres werd op 21 november 1965 geboren in Reykjavík. Ze maakt verschillende soorten muziek; van pop via jazz en elektronische muziek naar klassiek. In de lage landen behaalde ze met zowel haar singles als albums nooit de hoogste positie in de hitparades. Toch zullen veel mensen het liefdeslied It's oh so quiet, waarin ze zingt dat het zo stil is, wel herkennen. Dat nummer is afkomstig van haar album Post dat in 1995 uitkwam. Het album bereikte in Nederland de achtste plaats in de 'Album Top 100'. De single bereikte de 25e plaats in de 'Nederlandse top 40'.

Rond het jaar 2000 had Björk interesse in het bouwen en bewonen van het enige huis op het eilandje Elliðaey in het fjord Breiðafjörður ten noordwesten van de plaats Stykkishólmur. De toenmalige premier van het land wilde haar hiervoor in eerste instantie toestemming geven, omdat zij IJsland internationaal op de kaart had gezet. Er kwamen echter protesten. En er werd besloten dat het eiland alleen verkocht mocht worden als anderen ook mee mochten bieden. Daardoor verloor Björk haar interesse in het eiland.

Vegvísir

De bijzondere tatoeage die Björk op haar rechter bovenarm draagt wordt een vegvísir genoemd. Het symbool lijkt een beetje op een kompas en is afkomstig uit de zeventiende-eeuwse hekserij. Het vegvísir werd in die tijd met bloed op het voorhoofd van een reiziger getekend, zodat deze niet zou verdwalen.

In een conversatie met IJslanders over IJslandse muziek is het overigens killing om over Björk te beginnen. De mensen weten dat Björk beroemd is en aangeven dat je Björk kent, is slechts een teken dat je totaal geen verstand hebt van IJslandse muziek. Op verhalen over Björk hen zullen ze nog verveelder reageren dan wij jegens toeristen die in Nederland komen vertellen dat ze Johan Cruijff kennen.

Björk bezit een woning in Reykjavík. Deze is gelegen in het westen van de stad in de wijk Vesturbær. Het is een zwart pand aan de kust.

Er bestaat een Nederlandstalige fansite waarop regelmatig nieuws over Björk wordt gepubliceerd: www.bjorkfansite.nl.

Halldór Laxness

De auteur Halldór 'Kiljan' Laxness werd op 23 april 1902 als Halldór Guðjónsson geboren te Reykjavík. Hij overleed op 8 februari 1998 in zijn huis Gljúfrasteinn nabij de plaats Mosfellsbær. Gedurende zijn studie in de Deense hoofdstad Kopenhagen, leidde hij een losbandig leven totdat hij in aanraking kwam met de katholieke kerk en zich liet dopen. Tijdens zijn leven publiceerde hij ontzettend veel lectuur, zoals romans, novellen, essays, toneelstukken, (kranten)artikelen, reisverhalen, memoires en gedichten. In eerste instantie deed hij dat vanuit katholiek perspectief, maar nadat hij verbitterd en ontgoocheld terugkwam van een reis naar Noord-Amerika (tussen 1927 en 1929) brak hij met de kerk en verschoof zijn oogpunt richting het socialisme/communisme. De gebeurtenissen van de twintigste eeuw, zoals de Koude Oorlog, hadden grote invloed op zijn werken. In 1955 ontving Halldór Laxness de 'Nobelprijs voor de literatuur'. Daarmee is hij de enige IJslander tot nu toe die een Nobelprijs heeft weten te bemachtigen. Bekende boeken van Halldor Laxness worden tegenwoordig nog regelmatig herdrukt. Voorbeelden daarvan zijn de boeken Onafhankelijke Mensen / Independent People, Under the Glacier, World Light en The Fish can Sing. In het huis Gljúfrasteinn is sinds 2004 een museum over het leven en werk van Halldor Laxness gevestigd (gljufrasteinn.is). Halldor Laxness was getrouwd met Auður Sveinsdóttir Laxness (30 juli 1918 – 29 oktober 2012). Samen kregen zij twee dochters: Sigríður en Guðný. Zijn vrouw was tevens zijn secretaresse en naaste medewerker.

Paul Watson

Iets minder geliefd in IJsland is de Canadees Paul Watson, die bekendheid geniet als oprichter en leider van de Sea Shepherd Conservation Society. Hij verschijnt als zodanig regelmatig op televisie. Bijvoorbeeld in het programma 'Whale Wars', dat in Nederland door Discovery Channel wordt uitgezonden. Watson nam de verantwoordelijkheid op zich voor de enige sabotageacties die bekend zijn in de moderne geschiedenis van IJsland. De acties werden in de nacht van 8 op 9 november 1986 uitgevoerd. Deze aanslagen zijn bekend onder de naam Hvlaur sinkings en werden na een lange voorbereiding gepleegd door de activisten Rod Coronado en David Howitt. In de avond vernielden ze aan het fjord Hvalfjörður nabij Akranes de enige fabriek (Hvalstöðin í Hvalfirði) voor de verwerking van walvisvlees in IJsland. Vervolgens vertrokken ze naar de haven van Reykjavík, waar de uit vier schepen bestaande walvisvloot van IJsland lag afgemeerd. De saboteurs slaagden erin twee van de ruim vijftig meter lange schepen (de Hvalur 5 en Hvalur 6) tot zinken te brengen. Tijdens hun vlucht richting de luchthaven werden ze geconfronteerd met een routinecontrole van de politie. Die agenten bleken echter nog niet op de hoogte van hetgeen de activisten op hun kerfstok hadden. Daardoor konden zij ontsnappen met het vliegtuig naar Luxemburg. Nadat de twee schepen weer van de bodem waren opgetakeld, konden ze weer worden toegevoegd aan de vloot. De schade bedroeg ongeveer ƒ 4,6 miljoen (€ 2,1 miljoen). Bij de acties raakte niemand gewond. In januari van 1988 toog Watson naar IJsland om zichzelf aan te geven. Hij moest een dag in de cel doorbrengen en na verhoor werd hem meegedeeld dat hij niet werd aangeklaagd, maar dat hij het land moest verlaten.

terug naar boven



 


Foto's

De vlag van IJsland